Akty prawne

Obowiązujące akty prawne

Kalendarz szczepień ochronnych 2022 publikowany w formie corocznego komunikatu i dostępny pod adresem: https://www.gov.pl/web/gis/program-szczepien-ochronnych-na-rok-2022

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych z 18.08.2011 roku oraz obwieszczenie Ministra Zdrowia w Dzienniku Ustaw z 2016 pozycja 849 z 15.06.2016 roku.

Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 25 maja 2016 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych:

1. Na podstawie artykuł 16 ustęp 3 ustawy z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dziennik Ustaw z 2016 roku pozycja 296) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 roku w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dziennik Ustaw pozycja 1086), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych: 1) rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28 stycznia 2015 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dziennik Ustaw pozycja 182); 2) rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dziennik Ustaw pozycja 1947).
2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia tekst jednolity rozporządzenia nie obejmuje:
   1) § 2 i § 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 28 stycznia 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dziennik Ustaw pozycja 182), które stanowią:
   „§ 2.1. Książeczki szczepień założone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zachowują ważność bezterminowo.
   „§ 2. 2. Książeczki szczepień według wzoru określonego na podstawie dotychczasowych przepisów mogą być zakładane do wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż przez okres 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. § 3. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.”;
   2) § 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dziennik Ustaw pozycja 1947), który stanowi: „§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 roku”. Minister Zdrowia: K. Radziwiłł.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia 1) z dnia 18 sierpnia 2011 roku w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych:

Na podstawie artykuł 17 ustęp 10 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dziennik Ustaw numer 234, pozycja 1570, z 2009 roku numer 76, pozycja 641 oraz z 2010 roku numer 107, pozycja 679 i numer 257, pozycja 1723) zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1. wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych,
2. osoby lub grupy osób obowiązane do poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym, wiek i inne okoliczności stanowiące przesłankę do nałożenia obowiązku szczepień ochronnych na te osoby,
3. kwalifikacje osób przeprowadzających szczepienia ochronne,
4. sposób przeprowadzania szczepień ochronnych,
5. tryb przeprowadzania konsultacji specjalistycznej dla osób, w przypadku których lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego,
6. wzory,
   1. zaświadczenia o przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym,
   2. książeczki szczepień,
   3. karty uodpornienia,
7. sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej obowiązkowych szczepień ochronnych i jej obiegu,
8. wzory sprawozdań z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych oraz tryb i terminy ich przekazywania.

§ 2. Obowiązkiem szczepień ochronnych są objęte następujące choroby zakaźne:

1. błonica,
2. gruźlica,
3. inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae typu b,
4. inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae,
5. krztusiec,
6. nagminne zakażenie przyusznic (świnka)
7. odra,
8. ospa wietrzna,
9. ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego (choroba Heinego-Medina),
10. różyczka,
11. tężec,
12. wirusowe zapalenie wątroby typu B,
13. wścieklizna.

§ 3. Obowiązek poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw:

1. błonicy obejmuje:
   1. dzieci i młodzież od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 roku życia,
   2. osoby ze stycznością z chorymi na błonicę,
2. gruźlicy obejmuje dzieci i młodzież od dnia urodzenia do ukończenia 15 roku życia,
3. inwazyjnemu zakażeniu Haemophilus influenzae typu b obejmuje dzieci od 7 tygodnia życia do ukończenia 6 roku życia,
4. inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae obejmuje:
   1. dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 roku życia:
      – po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającymi z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,
      – zakażone HIV,
      – po przeszczepieniu szpiku, przed przeszczepieniem lub po przeszczepieniu narządów wewnętrznych lub przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego,
   2. dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 5 roku życia chorujące na:
      – przewlekłe choroby serca,
      – schorzenia immunologiczno-hematologiczne, w tym małopłytkowość idiopatyczną, ostrą białaczkę, chłoniaki, sferocytozę wrodzoną,
      – asplenię wrodzoną, dysfunkcję śledziony, po splenektomii lub po leczeniu immunosupresyjnym,
      – przewlekłą niewydolność nerek i nawracający zespół nerczycowy,
      – pierwotne zaburzenia odporności,
      – choroby metaboliczne, w tym cukrzycę,
      – przewlekłe choroby płuc, w tym astmę,
   3.  dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesiąca życia urodzone przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzone z masą urodzeniową poniżej 2500 g,
5. krztuścowi obejmuje dzieci i młodzież od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 roku życia,
6. nagminnemu zakażeniu przyusznic (śwince) obejmuje dzieci i młodzież od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 roku życia,
7. odrze obejmuje dzieci i młodzież od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 roku życia,
8. ospie wietrznej obejmuje:
   1. dzieci do ukończenia 12 roku życia:
      – z upośledzeniem odporności o wysokim ryzyku ciężkiego przebiegu choroby,
      – z ostrą białaczką limfoblastyczną w okresie remisji,
      – zakażone HIV,
      – przed leczeniem immunosupresyjnym lub chemioterapią,
   2. dzieci do ukończenia 12 roku życia z otoczenia osób określonych w lit. a, które nie chorowały na ospę wietrzną,
   3. dzieci do ukończenia 12 roku życia, inne niż wymienione w lit. a i b, narażone na zakażenie ze względów środowiskowych, w szczególności narażone na zakażenie ze względu na czasowe lub stałe przebywanie we wspólnych pomieszczeniach, co umożliwia przeniesienie wirusa i wybuch ogniska epidemicznego, w tym zwłaszcza w domach opieki długoterminowej, domach dziecka, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych,
9. ostremu zapaleniu rogów przednich rdzenia kręgowego (chorobie Heinego-Medina) obejmuje dzieci i młodzież od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 roku życia,
10. różyczce obejmuje dzieci i młodzież od 13 miesiąca życia do ukończenia 19 roku życia,
11. tężcowi obejmuje:
    1. dzieci i młodzież od 7 tygodnia życia do ukończenia 19 roku życia,
    2. osoby zranione, narażone na zakażenie;
12. wirusowemu zapaleniu wątroby typu B obejmuje:
    1. dzieci i młodzież od dnia urodzenia do ukończenia 19 roku życia,
    2. uczniów uczelni medycznych lub innych uczelni, prowadzących kształcenie na kierunkach medycznych, którzy nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
    3. studentów uczelni medycznych lub innych uczelni, prowadzących kształcenie na kierunkach medycznych, którzy nie byli szczepieni przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
    4. osoby szczególnie narażone na zakażenie w wyniku styczności z osobą zakażoną wirusem zapalenia wątroby typu B, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
    5. osoby zakażone wirusem zapalenia wątroby typu C,
    6. osoby wykonujące zawód medyczny narażone na zakażenie, które nie były szczepione przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B,
13. wściekliźnie obejmuje osoby mające styczność ze zwierzęciem chorym na wściekliznę lub podejrzanym o zakażenie wirusem wścieklizny.

§ 4. Od poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym są zwolnione osoby, które wcześniej poddały się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w zakresie wymaganym w rozporządzeniu i posiadają potwierdzającą to dokumentację, pod warunkiem że od wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych minął okres nie dłuższy od okresu utrzymywania się odporności.

§ 5. Obowiązkowe szczepienia ochronne są prowadzone zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na dany rok, ogłaszanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu, o którym mowa w artykuł 17 ustęp 11 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

§ 6. Osoby, o których mowa w artykuł 17 ustęp 6 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przeprowadzają obowiązkowe szczepienia ochronne, jeżeli odbyły w ramach doskonalenia zawodowego kurs lub szkolenie w zakresie szczepień ochronnych i uzyskały dokument potwierdzający ukończenie tego kursu lub szkolenia lub uzyskały specjalizację w dziedzinie, w przypadku której ramowy program kształcenia podyplomowego obejmował problematykę szczepień ochronnych na podstawie przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz przepisów o zawodach pielęgniarki i położnej.

§ 7.

1. Lekarskie badanie kwalifikacyjne oraz obowiązkowe szczepienia ochronne u osoby, która nie ukończyła 6 roku życia, przeprowadza się w obecności osoby, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekuna faktycznego w rozumieniu artykuł 3 ustęp 1 punkt 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dziennik Ustaw z 2009 roku numer 52, pozycja 417, z późniejszymi zmianami ²⁾ ), zwanego dalej „opiekunem faktycznym”.
2. Lekarskie badanie kwalifikacyjne oraz obowiązkowe szczepienia ochronne u osoby, która ukończyła 6 rok życia, a nie osiągnęła pełnoletności, można przeprowadzić bez obecności osoby, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekuna faktycznego, po uzyskaniu ich pisemnej zgody i informacji na temat uwarunkowań zdrowotnych mogących stanowić przeciwwskazanie do szczepień.
3. Lekarskie badanie kwalifikacyjne oraz obowiązkowe szczepienia ochronne przeprowadza się indywidualnie.
4. Wzór zaświadczenia o przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym jest określony w załączniku numer 1 do rozporządzenia.

§ 8.

1. Lekarz przeprowadzający konsultację specjalistyczną dla osoby, w przypadku której lekarskie badanie kwalifikacyjne daje podstawy do długotrwałego odroczenia obowiązkowego szczepienia ochronnego, odnotowuje w dokumentacji medycznej, o której mowa w § 9 ustęp 1, wynik konsultacji specjalistycznej, z uwzględnieniem okresu przeciwwskazania do wykonania szczepienia, rodzaju szczepionek przeciwwskazanych do stosowania lub indywidualnego programu szczepień ze wskazaniem rodzajów stosowanych szczepionek oraz terminu kolejnej konsultacji specjalistycznej.
2. Przepisy § 7 ustęp od 1 do 3 stosuje się odpowiednio.

§ 9.

1. Informacje na temat przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych wykonanych od dnia urodzenia są dokumentowane w:
   1. karcie uodpornienia, której wzór jest określony w załączniku numer 2 do rozporządzenia,
   2. książeczce szczepień, której wzór jest określony w załączniku numer 3 do rozporządzenia, stanowiącej odrębną część włączoną do książeczki zdrowia,
   3. dokumentacji medycznej, o której mowa w przepisach o rodzajach i zakresie dokumentacji medycznej oraz sposobie jej przetwarzania.
2. W przypadku gdy osoba obowiązana do poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu lub osoba, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekun faktyczny przedstawi zaświadczenie lekarskie o wykonaniu obowiązkowego szczepienia ochronnego lub szczepienia zalecanego w zakresie wymaganym w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych, osoby przeprowadzające szczepienia ochronne odnotowują w karcie uodpornienia wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego oraz dołączają do karty uodpornienia przedstawione zaświadczenie.
3. Do karty uodpornienia dołącza się wymaganą na piśmie zgodę, o której mowa w § 7 ustęp 2.
4. W dokumentach, o których mowa w ustęp 1, odnotowuje się fakt poinformowania osoby obowiązanej do poddania się obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu lub osoby, która sprawuje prawną pieczę nad tą osobą, albo opiekuna faktycznego o obowiązku poddania się temu szczepieniu.

§ 10.

1. Wpisów do dokumentów, o których mowa w § 9 ustęp 1 punkt 1 i 2, dokonuje się czytelnym pismem odręcznym w odpowiednich częściach dokumentów, bezpośrednio po wykonaniu lub niewykonaniu szczepienia ochronnego.
2. Wpisu błędnego w dokumentacji medycznej, o której mowa w § 9 ustęp 1 punkt 1 i 2, nie usuwa się; dodaje się adnotację o przyczynie błędu oraz datę i podpis osoby dokonującej adnotacji.

§ 11.

1. Karty uodpornienia są przechowywane w kartotece w sposób umożliwiający wyszukiwanie osób podlegających obowiązkowym szczepieniom ochronnym.
2. W przypadku konieczności przekazania karty uodpornienia przekazuje się ją za pokwitowaniem osobie przeprowadzającej obowiązkowe szczepienie ochronne.

§ 12.

1. Osoba wystawiająca zaświadczenie o urodzeniu żywym, która założyła książeczkę szczepień, przekazuje ją za pokwitowaniem osobie obowiązanej do poddania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym lub osobie sprawującej prawną pieczę nad tą osobą albo opiekunowi faktycznemu.
2. W przypadku zagubienia lub zniszczenia książeczki szczepień osoby przeprowadzające obowiązkowe szczepienie ochronne wydają na podstawie posiadanej karty uodpornienia duplikat książeczki szczepień.

§ 13. Kwartalne sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych, którego wzór jest określony w załączniku numer 4 do rozporządzenia, jest sporządzane i przekazywane przez osoby przeprowadzające obowiązkowe szczepienia ochronne państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie 7 dni po zakończeniu kwartału, za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo listem poleconym.

§ 14. Kwartalne sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych, którego wzór jest określony w załączniku numer 5 do rozporządzenia, jest sporządzane i przekazywane przez osoby przeprowadzające obowiązkowe szczepienia ochronne państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie 15 dni po zakończeniu kwartału, za pomocą środków komunikacji elektronicznej albo listem poleconym.

§ 15.

1. Karty uodpornienia wystawione na podstawie dotychczasowych przepisów oraz książeczki szczepień założone na podstawie dotychczasowych przepisów zachowują ważność.
2. Formularze karty uodpornienia oraz książeczki szczepień według wzorów określonych w dotychczasowych przepisach mogą być wykorzystywane do wyczerpania zapasów, nie dłużej jednak niż przez okres 2 lat od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

§ 16. Do kwartalnych sprawozdań z realizacji szczepień ochronnych sporządzanych przez osoby przeprowadzające szczepienia ochronne za trzeci kwartał 2011 roku stosuje się przepisy dotychczasowe.

§ 17. Przepis § 3 punkt 4 litera c stosuje się wobec dzieci urodzonych po dniu 30 września 2011 roku.

§ 18. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 października 2011 roku ³⁾

 

Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 roku (pozycja 1086).

Załącznik numer 1: Wzór — Zaświadczenie o przeprowadzonym lekarskim badaniu kwalifikacyjnym (format PDF, pojemność XX kB) brak pliku

Załącznik numer 2: Wzór — Karta uodpornienia (format PDF, pojemność XX kB) brak pliku

Załącznik numer 3: Wzór — Książeczka szczepień (format PDF, pojemność XX kB) brak pliku

Załącznik numer 4: Wzór — Sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych (format PDF, pojemność XX kB) brak pliku

Załącznik numer 5: Wzór — Sprawozdanie z przeprowadzonych obowiązkowych szczepień ochronnych (format PDF, pojemność XX kB) brak pliku

¹⁾ Minister Zdrowia kieruje działem administracji rządowej — zdrowie, na podstawie § 1 ustęp 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Zdrowia (Dziennik Ustaw numer 216, pozycja 1607).

²⁾ Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dziennik Ustaw z 2009 roku numer 76, pozycja 641, z 2010 roku numer 96, pozycja 620 oraz z 2011 roku numer 112, pozycja 654 i numer 113, pozycja 657 i 660.

³⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 2002 roku w sprawie wykazu obowiązkowych szczepień ochronnych oraz zasad przeprowadzania i dokumentacji szczepień (Dziennik Ustaw numer 237, pozycja 2018, z 2004 roku numer 51, pozycja 513, z 2005 roku numer 69, pozycja 624, z 2006 roku numer 36, pozycja 254, z 2007 roku numer 95, pozycja 633 oraz z 2008 roku numer 122, pozycja 795), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia na podstawie artykuł 68 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dziennik Ustaw numer 234, pozycja 1570, z 2009 roku numer 76, pozycja 641 oraz z 2010 roku numer 107, pozycja 679 i numer 257, pozycja 1723).